2020 анҥаниду дьугадьак

Бэйтэнду Балданҥа буган иадук-та аидмар, нодадмар биврэн. Мэн буги Сэбээҥи ньан ирэк-тэ бугдук би һэрвиҥтэрэм. Эрэв ирэлду куҥа биҥсий аманчил, эньинчил нулгэвэчиччэ төөрэҥэлдулий һөллөттэм. Эрэк Ньоҥтомо, Чора, Чөчунбал гэрбэлдули. Нодакее төөрэл! Исаллаву куҥарапу биниву ичуснэн. Урэкчэндьэл, окатал, кунтэкэл тачинту илатта. Эчин тарал тиик-тэ ади-да ньамакли анҥанилбу биддьир мут амардадукут. Һурэлти тали нулгэвэччир. Эду Ньоҥтомо дээмҥэ кунтэктун амтилти һөкэн дьэбгэлдэгэн орату иеткэрэритэн, мут-дэмэр куҥал тарав граблич умивгарарит. Һисэчтээн кунтэкэндьэду оранданикан, муранданикан-да эвикэткэрэрит, гургэвур мудакридьур. Тек иттэку эньтилти дьукчачалтан оратач, ньамалдач дасапчал, гулун бичэвэн эрээли, илуму төрудэнни бичэл дьолал-такан тачин-ту дэсчир.

Гудьэике-е-е!

Тиик Ньоҥтомо окатли орам иргэтти дьөөр эвэсэл общиналтан нулгэвэчиддэ. Чора, Чөчунбал урэкчэрдулэ ньучил, армял төөр эҥэйэвэн һуланьав мэҥэм улникэн гадавур гургэвчиддэ. Оралчимҥалду, промышленникалду-да мут ЭКСК «ГИАВАН» гургэвчимҥэлни, билэкэҥэт икэмҥэлни Александра Афанасьева, Маргарита Собакина, Аниврин Алексеев, нөсэҕчэн оҕымҥа Ренат Степанов, көплэчимҥэ Богдан Степанов концеру ичукэнэп (Фотографиял). Тачин бидэн дьулгирэптук наматкар администрациян ҥунэмэчимҥэн Таисия Васильевна промышленникалньун укчэнмэттидьи муту тала исурин. Көйэчимҥэл һооч һэрвиҥтэникэн мут икэлбут долчир, көплэчимут көйэттэ, өрэҥчир. Тадук һөнтэ гургэ ньан бисин промышленникал оон гургэвчиддивутэн, мут төөрэҥут асун одьаникан гургэвчиддивутэн (экологияв) һипкаттит. Иттэкэт аимдас, гилбатил. Өмэн-ньун «Ян геологиял» төөрэҥут ньаҥсаттаҥматан иттэп. Таралньун Таисия Васильевна, Оксана Денисовна укчэнмэттитэн. Дьулэски тарав һипкатчип.

Тар промышленникалньун Наматкан администрациян ормур оҥкутти төрэҥут одьаникан гургэвчидэтэн, бэй бинидун һоитти кэньилив эдэтэн оор, налуур тининикэн, дукум оннатан (ньучидыт соглашение должно быть оформлено и подписано). Иракан-да мэнэтэкэлбур одьаматникан, ҥи-дэ ҥив-дэ эникэн уйукатта, эникэн өпкэмэттэ ииндьитми ай бидьин. Эми долдаматта, эрэгэр нээимэчидми, кусикэчидми иак һедьин. Төөр ойлан эмридьур гилбатич бисчирэкэт ай бидьин! Тэрингич тачин аймулдань бисчиннэт. Мутту, эвэсэлду, оранти ньан тар һуланьа, ньобати мэҥэн урэмэкэн ээрипчи, оран-мут бинит, эҥэйэт, аимкиҥат. Тарав унунатан мэҥэм улэдди бэил.

Би-дэмэр, тар өтэрэп нулгэвэчиччэ төөрэлдули һөллөттидьи, мэргэму ҥээриллэн, өгэрэптэн, дэтлэлкэн очамдас бисэм. Тар муһалкан бугу төрримдэс.

Общинал оралчимҥалтан ньан һоч аит, өрэҥчиникэн, бакалдар, ичукэнэкут көйэттэ, икээлбут долчир. «Себян» община бригадиран Евгений Игоревич Захаров, өөсиҥэлти эвэсэл томавутан удьитникан, мутту эҕдьэм аткичам орам төйрэн. Тарав нөсэҕчэн һуркэҥэлти, өрэҥчиникэн һиҕридьур, улрэвэн боритта, асаткаҥалти чалмиван ириттэ. Тачин ньэкэтникэн куҥал төөрэчэкээмутэн, иньиннивутэн, һэбдьэкривуттэн долчими өрус мутту, һааҕдилду. Һисэчин һоо далра чалмив дьалукан дьэптэп. Эрэк рынок биддин һээдун мут таррочим төим эчэлти-дэ алатта. Он-а-си общинаду өмэтэл оранни ээрипчи, тарав мут унуттап. Би-дэмэр өмэм унурам эрэк нөсэҕчэн бригадир Евгений куҥараптукуй эвэди томалбу бинилий һөлбуттэи амандукуй Игорь Васильевичтук, эньиндукуй Тамара Афанасьевнадук һупкубчэ. Мут Ньоҥтомоли Тамара Афанасьевна амтилньунни, эньтилньунни тар нулгэвэчидгэрэрит. Таракам Тамара, Анастасия Афанасьевнал элэкэс студел оча биситэн. Акантан Василий Афанасьевич Ленинградтту Герцен гэрбэдьин институту мудакча бисин. Ирэлиду, амтилдулавур эмридьур, бэлэддитэн. Тарав аич дьоҥчирам. Евгенний Игоревичтаки мут делегациядукут эгдьэн тэкэн бидэн!

Ньан эрэк Һөвэк Ньоҥтомо кунтэктун илан, элэкэс нимэр оодавур итаҕчиддилбу, һурэлбур эскэрэп, эҕдьэн төим таанидьур. Һөвки төөрэҥэт Ньоҥтомо ньуҥэн айавматти миавалбу һамувканни. Касагникан урут һэрдэдун ииндьидэттэн!

Ньоҥтомотки һөлнэривур дьулдэдун би һунадьньуми, һути һутньунни 9-с стадала нимэкнэривун.Таду һунадьу һутбэн 9-с стада оралчимҥални орам оралчинду һупкутитэн. Учаккан,эмгуҥэн,тийуҥэн иасуникан, көсчивкэнитэн. Таду һуту һутэн һоч өрэҥчирин. Гочин ирэлиду эмдэн ноҥман ээриритэн.

«Себян» общинаду ньан тачин көсчидэн бэлритэн.Би-дэмэр бэйдьи нулунач һивраникан, абгар бидэи мээни айчирив, бөөдэлэлби монҥоми, урэкчэм ойчикатникан, һиҥнилдули ҥокли тэвтэв тэвлирив, дэлмичэ доолин гиркаватникан, оралбу һипкаттив. Аикее!

Эрич би нулгэвэчиму эч мудна. Ньан-да К РО «Олень» общинатки миан инэҥилэ һөлнэрив. Тарак община Бургавли окатли нулгэвэчиддин. Эду куҥаву ньан оралчидай һөгэррин. Таду чамаку буюсэнду куҥаву Василий Сергеевич Алаганчаков, һөлбутникэн, таткаттин. Чамакалбу һипкатникан куҥаву һооч һэбдьэлчэ бисин. Василийду ньан эҕдьэн тэкэн бидэн.

Община бригадаван Владимир Диодорович Захаров ҥунэмэттэн. Община орман һойалтадавур манруччиннавур гөөнин.Стандарт община оранни 800 биннэн.

Амаргаг долбаниҥдут стадала иманра тикрин. Тиманнин билэкэҥтэкивур мэрэкэснит. Тачин аич, һэбдьэньич эрэв ирэлду дэрэмкэттэп. Дьулгидэлэт мэҥэн боланиҥат, ҥонам иҥэньси тугэниҥкэнти алатта. Тарал анҥани һээлбэн аймакань касаҕникан чилдадавур ньан Һөвки бэлнэдьин.

 Зоя Афанасьевна Степанова, 2020 анҥани ирэлин