Ойчири унма 27 инэҥидун мут республикат Государственность инэҥивэн илкэвэттэн

Ойчири унма 27инэҥидун тысяча уйун ньама уйунмиар анҥаниду республикалат гаптин государство суверинитетан дьугулин, Декларация тэгубтэҥньунни эрэк уйулдуттэн. Тарит амаргаг анҥанилду республикаҥат, Конституциян, гербан, флаган, гимнан тэгуптитэн, президенни һинмаптин. Декларация габдаҥдукун часки республикаҥат Россия доолин анҥамтач дьулэски ҥэнэннэн оорин.

Республикаҥат һойа итулни текэрлэн һөнтэл федералалдула бисил итулньун этил тэрэмкэптэ. Дьулгирэптукун элэ 
ииндьиддил эвэнкил, эвэсэл, чукчал, юкагирал, долган ҥунмирэлтэн общественноһан илуматтидьин элэ анҥамта итул гаптитан. Тарал „Дьуу оранни“, „Этнологическай эспертиза“ дьугулитэн итул. Эррөчин итул ҥунмирэл бипкэч биникэн, дьулэски ҥэннидутэн бэлрил.

Республикаҥат инэҥин эври унма 27- дун илкэббөттэн. Тарак Ньока төөрэҥнэн Автономнай Советскай Социалистическай Республика оочаньунни уйулдуттэн. Эрэв инэҥу Ньока төөрэҥнэн Бэгэн ҥуунэмэчимҥэн А.С.Николаев элэ ииндьиддилбу бэилбу чэлэвутэн эскэн, һокамкаттан. Ноҥан гөөнни: „Ньока төөрэҥэн — киҥкич дьулэски бҥэнэддил региолдук гиатан бисивэн, нонапли ҥэнэддивэн экономикаду-да, социальнай сфераду-да Горимили һепту ойлин (на Дальнем Востоке).
Элэ мөөҥкэ инвестицияли проекал, социальнайды программал бис, инфраструктура дьулэски ҥэннэн, наука, һупкучин, культура киҥкич гургэвчир, бэй бинилий томалби даваттин бипкэ.

Эҥи гургэлдьур,бугур айавридьур, өмэтэкэлдьи бугилта этидьур илатта, мут дьулгидэлэвур илудаҥалбур, мэргэмур бинилэвур ииврэп, Эгдьэн аман бугандьат эҥилбудэн!“

Айсен Сергеевич илкэнни Ньока төөрэҥэн нонап ҥуунэмэтти бэгэнни (президенни) М.Е.Николаев һойав айу Буги дьугудун оодаҥман, Ньока автономияван тэгучэлньун дэлтэ илун ноҥман, тэримкэттэн.

„Төөҥкэриву дьаанилбу! Эрэк өруси инэҥиду һунду чэлэдусэн эйэттэм абгарач бинив, киҥки мэргэм, гургэдур һойав эттэснэн, ньэсу, ай бинив!

Уруй-айхал!Эскэн бидэн!“ — эчин А.С. Николаев муту һоокамкаттан.

Дукрн А. Исаков, тулматтан З. Степанова