Элекин паңъэвңытогыргын. Лето в Халарчинской тундре

Сочинения учащихся Колымской школы им Н. И. Таврата. Нижнеколымского района

Авторы выстраивают свой текст самостоятельно с помощью русско-чукотско- английского словаря (автор Бурыкин А. А. 2004г).

Тема сочинения «Летний отдых» «Элекин паңъэвңытогыргын», рассказывают, как дети отдохнули в летний период. Что делали авторы, свои жизненные наблюдения, свои эмоции, отношения, воспоминания о лете.

Работы учащихся характеризуются точностью выражения мысли, разнообразием грамматического строя чукотской речи.

Элекин паңъэвңытогыргын

Элек гуум гатвайгым нымнымык, гапаңъэвңытойгым тумгыт рээн. Мури мытчейвыткумык, мытувичвэнмык. Колё нымкъэв тычейвыткуак ңаргын.

Гуум тытваак таңытвальо, ныкоргав. Июлык мури мытлейвымык Черскиеты эпэқэйынэ Василисана. Ынкы гымык варкыт тортумгыт. Элек гымнан тырылгыан книгат, тыгитэан сериалтэ.

Элекин паңъэвңытогыргын галяэ колё мэчынкы.

Кэлинин Енңэвынэ
Каургина Арина 7кл.

Элекин паңъэвңытогыргын

Гымнин элеңит галяэ мэчынкы. Ыннэнқав ңэтъйилгык гуум тыриңэак Краснодарский краеты, ынкы аңқы, гатвален колё мэчынкы, аңқайңын, тортумгыт, колё омом.

Элеңит галяэ мэчынкы.

Кэлинин Горулин Аманына

Миңкри гуум тэлеңитык

Ңотэнэлеңит галяэ мэчынкы. Мимлыръылийилгык мури ыммақай мытэквэнмык ыннэнқав ңалвыльэты. Эргатэты мытъялгынмык. Гатвален нымкықин ыльыл, эқылпэ мытъялгынмык бурана. 

Мытльунэт нымкықин галгат, қитченрут, нэрқуқыт ынқо аачекыт тылельыт эллықэты. Ытленъют Егор ынкъам Никита гэрыткусқивлинэт, нэрэтгъэн галгат ынқо рэвымрэв. Ындивэ Димана ынкъам ындивэ Владикына нэрэтынэт лиглигыт галгэн, аачьэкэн, нэрқуқин. Мури гъанэлёморэ челгыннэты. 

 Ялгытгыргын галяэ мэчынкы, ындивэ гуум чама Кристина нанвакъовмык орвык, ындивэ Владикына гымнин ыммақай рывакъовнэн ковлёрвык «Сокол». 

Қынвэр — ым эллық вытатгъэ, ымаляңэт ңаргынэн йъэвэты, қэвъягты гатвален, вулқычвик ныпкирқин йыңэйи. Қунэче гатвален ыльыл. 

 Мынгыткэн ңыроқав июнык гагыръолен ңэвъыттъықай Грэни, урэтгъэт ңыроқ ыттъықэқэгти. Ыннэнъылёк пыкиргъэт Колымскайпы ынъэқай Антон ынқо гымнин атэ. Тылегъэт бурана. Пыкылин ванвэты чама ытвъэ Чайгуургэты. Гэлейвымури Могурдахэты гэченво рыттыт, чама нинэлқырирмури пъоңпъоңыт. Ңотэнэлеңит ақантыяатка вальын. 

Кэлинин Равтыңана 
Дьячкова Анастасия
Мынгыткэн ыннэнкав класс

Элекин паңъэвңытогыргын

Элек титэ мури мытэквэт Черскиеты, мури мытэквэт ычвъэ. Ынқо мытэквэт Якутскагты. Ынкы мури мытлейвымык паркагты. Мури паркак мытъуусвэнмык. Панэна мури мытлейвымык басейнагты. Мури нымэльэв мытпаңъэвңытомык. Августак мури мытриңэмык Черскиеты, ынқо ңанқо мытъкнмык. Элеңит гатвален колё нытэңқин.

Кэлинин Нутэнлинэ
Нутэндли Слава

Элекин паңъэвңытогыргын

Элек гатвайгым нымнымык, элек мури мытъалеқанмык вээмык. Гатвален колё коргэты, омом мури Любақай. Настяқай рээн эмқынъинъэ гакытгынтанморэ, эмқынъылё мытралеченмык велосипеда. Мури Любақай ынкъам Настяқай мытлейвымык ынныңңыттынвэты, мытъанэлёмык ынқо мыттэйкыан инэр. Ынқо мури мытлейвымык мытгичиан уунъыт: рыттыт, лиңыл, пъоңпъоң. Гымнан ылгу элеңит, элек омом ынкъам қэргэты ңаргын.

Кэлинин Ыттъыңэвынэ
Сивцева Альбина

Эллықык элек

Гуум элек гатвайгым эллықык, ңирэқав бригадак. Колё мэчынкы элек эллықык.

Нутэнут колё нытаңпэрақэн, нымкықин мранлыңын.

 Гымнан тыльуэн гынникыт: қораңы, кэйңын, конэкон, пипиқылгын. Пчиқэт — қитченрут, тықыл, рэвымрэв, йъаяқыт. Мури мытъялгынмык квадрациклата чама конэта. Гымнан тывинтыан пэнъёлгын, тыпатын кукэңы, увикук, ялгытыңок тынтэнмавынат орвыт.

Эллықык колё мэчынкы элек.

Кэлинин Пойяна
Курилова Карина
Ңэръамытлыңқав класс

Элекин паңъэвңытогыргын

Элек гуум гатвайгым Колымскак. Элек гатвален омом, мрэнти, кымъыт. Тъалеқатгъак вээмык, гатвален колё коргэты. Гымнан тыгичиан уунъыт, пъоңпъоң. Мытлейвымык Черскагты, мэчынкы гатвален ынкы. Тылейвыак тумгыт рээн нымнымъеквэ, тылейвыак ынныңңыттынвэты.

Амңыроотқав кыткытъйилгык мытэймитын ныппылюқин ыттъықэқэй. Гуум тыралечетгъак велосипеда, тыралечетык нымнымъеквэ. Тырылгыан ныгичивқинэт книгат. Колё нытэңқин элеңит.

Кэлинин Горулина Любана

Элеңит

Гымнин нынны Валерия. Мури гапаңъэвңытоморэ Стадухинык. Тыгичиан уунъыт, пъоңпъоң, тычейвыткуак овэчватгыргэты. Гатваленат конэт, ынээльыт ынныңңыттыльыт, гынниңңиттыльыт мэлётагты. Тычейвыткуак, тырэмкыльэтгъэк Эпэқэйынэ ынкъам апайңына.

Кэлинин Протопопова Валерияна

Гымнин урэнутэнут

Нытвайгым республикак Башкортостан Мишкинскак районык нымнымык Курманаявак. Нымным нытвақэн вээм қача Кынгыр. 

Нымным қача нымкықин аатгырыт ынкъам ныппылюқин вээмқэй. Нымным гралмакы нытаңпэрақэн ергын, ынкы гролмакы гиңвытрылқы (въагмыңын). Ынкъам нымкықин инэнмэлевичгыт.  Ынкы нытвақэнат марийцат, танңыт, татартэ, башкиртэ. 

Нымнымык варкын калеткоран, гэчеватрак, малявран, администрация, каленңэватран, малявран ынкъам ыннанмытлыңэн — ңэръамытлыңэн вэлеврат. Нымэйыңқин чымқык нымнымык асыальтированныльын ръэт, нэрмэқинэт спортсменыльыт,  инэнмэлевыльыт ынкъам инэныйгулевыльыт. Мурык нымнымык варкыт эргыпатыльыт артистат, писательат, драматургат. Элек мури нъалеқанморэ гытгык, нақам льэлеңкы ныралечетморэ конькита. Ынқы варкын ңэгны миңкы мури ныралеченморэ қэңыра. Амқын элек мури ныпраздниканморэ фестиваль — вараткэн поторагыргын ынкъам оратъылен нымнымкэн. Гымнан ылгу нымнымкэн праздник — Сабантуй.

Гымнан аръаля ылгу гымнин нымным, урэннутэнут. 

Калинин Никитинана Настяна қонъачыңқэв класс