Ӆьэӆеӈкинэт гыепгыргыт эмнуӈыӆьин

Ӈаргаркораӆыпӆытко ынкъам ӄэтвыткупӆытку ӄорагынрэтыӆьыт нимтиӆӄытӄинэт гытгаӄораӆьатынвэты. Ынкы ӈэӆвыӆьыт нагтатӄэнат мэтъаӆьо авээнвэты, миӈкы нынӈэювӄинэт ӈэӆвыӆти яӆгыттагнэты ӆьаӆяӈытваванвэты. Ынкы ӄорагынрэтыӆьыт нэмыӄэй нываӈэӆтатӄэнат, ӄэӆюк гынрэтъёӆӄыӆ ӈэӆвыӆ гынкэты кыткыткораӆыткотагнэты ынкъам гыръотагнэты. Чама тэкэм ынкы ныӄоранвэнавымгоӄэнат.

Ӄорагынрэтыӆьэн яатӆьан, мигчитӆьэн кэӈээргыкин сельхозпредприятияк «Возрождение» Сергей Тынаныкват вэтгавма корреспондентак «КС» рээн гивӆин, чит ӄэтвыткупӆытку ӄораӈаӆвыӆьт нытчиӄинэт: нытэйкыӄинэт ӈирэӄ ӈэӆвыӆьыт эвын ӈэӆвыӆ – агтатъё ынкъам мооӄор миӈкы нынтыӄинэт ӄорат рывэнавъёӆӄыӆтэ, гаканъёт, мооӄорат ынкъам аймэтъёӆӄыӆтэ тэйӈэту.

– Ынӈин нитӄинэт таӈгынрэтэты эвын ӈэӆвыӆ, ӄэӆюӄ тэкэм ынкы рэквытти ныкытэйыръынӈэӄинэт ынӄэната гынкэты гынрэтъёӆӄыӆтэ гыръотагнэты. Ынӄэната атымӈэнэӆёйвыка нынтыӄин ӈэӆвыӆ, – ныӈнъайвывэтгавӄэн Сергей Тынаныкват (миӈкыри нинэнвинэвӄинэт, ытӆён гапыӈыӆтэтӆен аӆва номэрык «КС» рытэнмавъё мынгыткэн ӈэръамытӆыӈэн пароӆ тавтынъйэӆгык 2022 гивик). – Тэкэм ынӈот гаканъёӆӄыӆтэ нырынныӆвэнаӈаткоӄэнат.

Гытгаӄораавээнвыт, вэтгавгыпы Сергей Петровичен, ымы игыр нэнчикуткыркынэт ӈаргынэн гэтанвэпы.Онмыӆыӈкы эмнуӈъйикви еп ыӆеткэ нагтатӄэнат ӈэӆвыӆти тыротчыянвэты, ӈайгытоӆгэты, омкыянвэты. Ынкы ватапыг рээн нъыӆюӄинэт амра егрыгаӆяӈа. Ӄэӆюӄ энмэч ынӈот мэмӆыянвыт нытиӈытчетӄинэт. Эвыр пэтӆе ныкытычӄатӄэн ӈэӆвыӆти нагтатӄэнат ваамчормыӈӄачагты. Чама ӈайыӈӄачагты нагтатӄэнат ӄэӆюӄ ӈэгти ытъыёӆ нъыӆетӄинэт.

Ытръэч вай, нэнаачыткоӄэн Сергей Тынаныкват, ӈотэн вагыргык ӈаргынэн аӆва нъэӆьи, ӆьэӆеӈкы мыкычьу йыӈатыӈогъэ чама ичытчетыркын, ынӄэната омрытинычӄэтыркын эмнуӈ ӆываквыргын ӄорагты егыткук ватапычӄыянвын. Ынӄэн ымы вэтгыры очыркынэн такаӆга эрмин округкэн Департаментакэн сельского хозяйства и продовольствия, эрым Управлениякэн сельского хозяйства Олег Ятынто, яатӆьан ӄорагынрэтыӆьэн, титэ чит мигчирэтыӆьын ӄорагынрэт предприятияк «Канчаланский».

– Игыр мытӆьуркын, эмнуӈ ыӆетыркын яравычьык-ӄооӆьатъйэӆгык, мынгыткэн гивиӈит ытъыёчагты нъыӆетӄин ымыӆьэты Чукотка таӆпыма гытгайэӆгын, – ныпанэнатвыӄэн Олег Петрович. – Итыкэвын, таӆяӈкэнайпы рывэтгыравъё ӄорагынрэтгыргын пэнинэмиӆ тыӆеркын. Ӄонтыӆянвы амноӈынкач ӆьаӆянръонӈок ӈэӆвыӆти нагтатыркынат пыӆьыӆьываамэты,ынӄэнат отчой ванэван ныӄитынэт, чама ӈайыӈӄачагты, ынкы ныӆьуӄинэт ванвыт тъары тинычӄэтыӆьыт. Ӄонпы нъэӄэйгыръуӄин етъаӈӄачайпы, ынӄэната ӈэӆвыӆти нынынвиӆевӄинэт мыкычьу ӄэраӆгыӈӄач ӈайгытоӆыӈкы, миӈкы ӄорат нъунтым эвииркыт. Тэкэм ынӈин нитӄинэт ымы амноӈыӈӄач энарэрма авээнвыт – эвыр ниӆыпиӈэтӄин ынкъам ныёатӄэн етъайпы (ынкы тэкэм ынӈин нытваӄэн), эвъим ӈэӆвыӆти нагтатӄэнат ӄэраӆгыӈӄачагты, ынкы авээнвыт мыкычьу ора ваӆьыт. Ынръа таӆпыма ӄооӆьатъйэӆгын нэмэ ӄоӆ ваӈэӆтыгыргын ныпинтыӄэтӄин – ныӆьаӆяӈъяӆгытымгоӄэнат.

Вэтгаквыпы Олег Ятынто, тэкэм ӆьаӆяӈъяӆгытынвэты нынтэнмавӄэнат мооӄорат. Ытъыёчакэн энанымгогыргын ынкэкин – ынан аӈъаӆчьан, ӄэӆюӄ эӆеӈитык ныкэвӄинэт янраӆяйвык, ынӄэната эпӆе нэмэ рывэнавъёӆӄыӆтэ. Нынвинэвӄинэт яравычьык – ӄооӆьатъйэӆгык, ынкы ӈэнмооӄаат ныкыӆтыӄинэт. Чама нынкэвӄинэт рыӆынвэты эӆгыратконвэты.

Тор яӆгытык аноӆьынвэпы янор нынъяӆгытавӄэнат инэӈэт, миӈкы нинэӈэӄинэт нэӆгыт, ӈыркирыт – авэръыёчгыт, тайӈыквыёчгыт. Яачы нынъяӆгытавӄэн яраӈы.

– Игыртэгнык ӈэӆвыӆти ӆюӈычвитэ нэнтыркынэт, ӄэӆюк чит мооӄор нынъйанчавӄэн рывэнавынвэты яаёӆӄыӆтэ ӄорат тур кыӆгэтык ынӄэнат ныкамаграръоӄэнат ӄоӆ нитӄинэт ныпэнрыткоӄэнат. Эмрэнвинэвӈэ ӈиныӆьыт ӄорагынрэтыӆьыт ныгэкэӈыӆьэтӄинэт, гэкэӈэ ныёпатӄэн агтатъё, нывинвытэгнэтӄинэт, гэкэӈэ нырэмкичиӄинэт. Игыр яӆгытыркыт тыӆечьынэӈэтэ – вездеходыта, тракторыта, ынӄэната муутыӆеркыт. Игыртэгнык паагъэ рэмкын гэкэӈэ ӈаӆвыӆьыёпатык, ымы гэкэӈэ эрэмкичикэ нъэӆьэт. Онмыӈан аӄоранвэнавка нъэӆтыӆеркын амноӈварат, – пыӆыткугъи вэтгавык Олег Ятынто.